منظور از خیر چیست؟

پرسش: در دعای ماه رجب می‌خوانیم: "يَا مَنْ أَرْجُوهُ لِكُلِّ خَيْرٍ وَ آمَنُ سَخَطَهُ عِنْدَ كُلِّ شَرٍّ"؛ منظور از این خیر چیست؟

پاسخ: اغلب ما خیر را در نعمت‌های مختلف مادی و معنوی می‌بینیم؛ مثل سلامت و ثروت، تحصیل و ازدواج فرزند یا توفیق و حال زیارت. اما آیا ندیده‌ایم کسانی که با داشتن همین نعمت‌ها عاقبت‌به‌شرّ شده‌اند؟ 
افرادی که توان جسمی و مالی‌شان را در راه خلاف به کار گرفته‌اند، فرزندانی که بلای جان والدین شده‌اند یا زائرانی که به معرفت امام بارنیافته‌اند!
البته این نعمت‌ها شرّ نیستند؛ اما لزوماً خیر هم نیستند، بلکه می‌توانند مفید و مقدمۀ رسیدن به خیر باشند. فضایل اخلاقی و اوصاف نیکو نیز چنین‌اند و اگر اختیاری و آگاهانه باشند، انسان را به خیر نزدیک می‌کنند. اما خیر تام، خیری است که وقتی به آن رسیدیم، دیگر چیزی نخواهیم و منتظر خیر دیگر نباشیم. 
پس خیر حقیقی که کلّ خیر را در خود دارد، تنها می‌تواند غایت وجود و کمال نهایی انسان باشد یعنی حکمت و عقل؛ یا همان کشف اسرار هستی و درک رموز فراز و نشیب‌های زندگی که جان تشنۀ او را سیراب می‌کند، همۀ طلبش را پاسخ می‌گوید و از دغدغه‌ها و نگرانی‌ها رهایش می‌سازد.
با این حال، رسیدن به خیر مطلق، بدون رسیدن به خیرات نازل حاصل نمی‌شود. برای همین در ادامۀ دعا می‌خوانیم: "أَعْطِنِی بِمَسْأَلَتِی إیّاکَ جَمِیعَ خَيْرِ الدُّنْيَا وَ جَمِيعَ خَيْرِ الْآخِرَةِ". اما در صورتی به مقصد می‌رسیم که وقتی هریک از این خیرات به ما رسید، با نگاه بالایی و آسمانی از ‌آن استفاده کنیم و دل‌بسته و اسیرش نشویم. 
پس بدانیم تا وقتی از تعلقات و نگرانی‌ها برای داشته‌هایمان رها نشده‌ایم، به خیر نرسیده‌ایم. اما اگر رها شدیم، تمام نعمت‌های مادی و معنوی برایمان خیر می‌شود و چنان جاری می‌گردد که خیرش به همگان می‌رسد. علاوه بر این دیگر هیچ‌گاه حسرتِ نداشتن‌ها را نمی‌خوریم و در بلاها کم نمی‌آوریم؛ چون دریافته‌ایم که مبدأ خیر، در وجود انسان است و به همان خوشحالیم. تا به جایی می‌رسیم که خواستی جز حق نداریم و به او ملحق می‌گردیم.
این اوج عاقبت‌به‌خیری است.